Söylev ve Özellikleri

tanımı

Bir topluluk önünde belirli bir konuda yapılan etkili ve inandırıcı mevzuşmalara söylev (nutuk) denir.
Söylev kavramı eskiden nutuk terimiyle karşılanır; topluluk önünde konuşma sanatına hitabet, söylevciye de hatip denirdi.
Söylev söz ve sesle birleşen bir sanattır. Söylevde fakatç nedir?

Söylevde fakatç, dinleyenleri kendi düşüncesinden yana çekmektir. Bu yüzden söylenen sözler ve söyleyiş biçimi inandırıcı, etkileyici, coşturucu nitelikler taşımalıdır.
İnsanları heyecanlandırmak, bir fikri, bir kanaati insanlara aşılamak ve benimsetmek önemlidir

Özellikleri

Söylevci söylevin çeşidine ve konuya bağlı olarak anlaşılır sözcükler seçmeli; cümleler kısa, yalın, akıcı, içten ve etkili olmalıdır.

Söylevcinin, mevzuştuğu mevzuyu çeşitli yönleriyle iyice bilmesi ve söyleyeceklerine inanması gerekir.

Söylev veren fert hitabını duruş, jest ve hareketleriyle desteklemelidir.

Söylevcilerin en önemli yeteneği toplulukları inandırmadaki güçleridir. Ayrıca iddiaları kanıtlaması ve dinleyicide oluşacak kuşkuları ortadan kaldırması gerekir.

Söylev tiyatro ile beraber gelişmiştir.

Derhal her yazı türü yeri erişince söylevden yararlanır.

Sesi topluluğun sesine dönüştürme, coşturma, toplulukta duygusal doruklar ve insanda tartışma atmosferi yaratmak söylevin önemli özelliklerindendir.

Söyleyişte yersiz ve gereksiz vurgular, anlaşılmaz ve abartılı sözler, aşırı ses yükseltmelerinden kaçınılır.

Dilin alıcıyı harekete geçirme işlevi ile heyecana bağlı işlevi beraber kullanılır.

Dinleyicilerin zevk, kültür düzeyleri ve gereksinimleri mevzuşmacı tarafından dikkate alınır.

Etkili, heyecanlı ve açık cümlelerle söylev bitirilir.

A. Siyasi söylev : genellikle parlamentolarda, diplomatik toplantılarda, mitinglerde
söylenen siyasî amaçlı söylevlerdir.
B. Dinsel söylev : Tapınaklarda bireysel ve toplumsal sorunları dinsel açıdan yorum-
layan söylevdir. İslâmî toplumlarda bu tür söylevlere hutbe denir.
C. Hukuksal söylev : Mahkemelerde, yargılama sırasında kabahatlamak ya da savunmak
amacıyla söylenen söylevdir.
D. Bilimsel nitelikli söylev: Akademilerde, bilim toplantılarında söylenen söylevdir.
Akademik kabullerde, açılış, kapanış ve ödül törenlerinde meydana getirilen bilimsel içerikli
söylevler de vardır.
E. Askerî söylev : Ordunun moral gücünü yükseltmek ve güven duygusunu artırmak için askerlere yönelik verilen söylevdir.